Bir ülkede rahim ağzı kanserinden kaynaklı ölümü engellenen kadın sayısı o ülkenin sağlık hizmetleri yönünden gelişmişliği ve kadına verilen değer ile doğru orantılıdır. Rahim ağzında gelişen bir kanser türü olan Rahim ağzı Kanseri, tarama yöntemleri ile erken tanı alarak hastalığa bağlı ölüm oranlarının büyük oranda azaltılabildiği kanıtlanmıştır. Rahim Ağzı Kanseri Neden Önemli? - Rahim ağzı kanseri önlenebilen bir hastalıktır.
- Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilir bir kanser türüdür.
- Rahim ağzı kanserinden ölüm tamamen engellenebilir durumdadır.
- Düzenli rahim ağzı kanseri taramasından geçen bir kadının, rahim ağzı kanserinden ölmeyeceği söylenebilir.
|
Risk faktörleri: Aşağıdaki özelliklere sahip bir kadınsanız, rahim ağzı kanseri için yüksek risk altında olabilirsiniz:
- 30 yaşın üzerinde olup tedavi edilmemiş Human Papilloma Virüs(HPV)ve/veya cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlarınız var ise(HPV, rahim ağzı kanserleri de dahil olmak üzere en az altı kanser türüne neden olabilen, cinsel yolla bulaşan yaygın bir virüstür.)
- Düzenli şekilde rahim ağzı kanser taramaları yaptırmıyor iseniz.
- Erken yaşta (16 yaş öncesi) aktif cinsel yaşama başladıysanız.
- Birden fazla seks partneriniz var ise.
- Sigara içiyorsanız.
- Meyve ve sebzeyi az tüketmek şeklinde bir beslenme alışkanlığınız var ise.
- Düşük sosyoekonomik düzeye mensup iseniz.
- Uzun süre (5 yıldan fazla) doğum kontrol hapı kullanma öykünüz var ise.
- Zayıflatılmış bağışıklık sistemi(İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü/HIV gibi) söz konusu ise.
- Aşırı kilolu veya obez iseniz.
- Rahim ağzı kanseri olan kız kardeş veya anne gibi yakın bir akrabanız varsa.
- Doğumdan önce dietilstilbestrol’e (DES) maruz kalmış iseniz.
|
Belirtileri: Rahim ağzında kanser öncesinde gelişen değişiklikler genellikle belirti vermeyip ancak pelvik muayene, Pap testi ve HPV testleri ile erken dönemde tespit edilebilmektedir.
Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız hemen bir sağlık uzmanına başvurunuz:
- Vajinadan artan miktarda veya alışılmadık türde akıntı geliyorsa
- Sırt, bacak veya kadın cinsel organlarının olduğu bölgede ağrı gözleniyorsa
- Yorgunluk, kilo kaybı, iştahsızlık gelişmişse
- Cinsel ilişki sırasında veya sonrası kanama veya ağrı gözleniyorsa
- Normal adet dönemi dışındaki zamanlarda lekelenme tarzında hafif kanama oluyorsa
- Normalden daha uzun süren veya daha ağır adet kanaması söz konusu ise
- Tek ya da iki bacakta şişkinlik varsa
- İdrar yaparken ağrı gözleniyorsa
- Menopoz sonrası kanama izleniyorsa.
Erken Teşhis
Tarama ve erken teşhis ile tedavisi yüzde yüz mümkün olan rahim ağzı kanseri, günümüzde kanserden ölüm nedenleri arasında çok geride yer almaktadır. Rahim ağzı kanseri HPV ile ilişkili olan en yaygın hastalıktır. HPV’nin tespiti, erken dönemde rahim ağzındaki kanser öncülü değişikliklere işaret ederek kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır. Günümüzde rahim ağzı kanserini önlemeye veya erken bulmaya yardımcı olmak üzere geliştirilmiş iki tarama testi yaygın şekilde kullanılmaktadır.
- Pap testi (veya Pap smear)
- HPV testi
- Her iki test de son derece basit ve ağrısız işlemler olup aynı anda yapılmaktadır.
Ülkemizde ulusal kanser tarama programı uyarınca, tarama standartlarımız doğrultusunda 30-65 yaş aralığındaki kadınlara 5 yılda bir HPV ve Pap Testi uygulanmaktadır |
Tarama Testleri Nerelerde Yapılabilir?
Ülkemizde rahim ağzı kanseri kanseri taramaları ÜCRETSİZ olarak Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM),Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), Toplum Sağlığı Merkezlerinde (TSM) ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde(SHM) yapılmaktadır. |
Tedavi
- Rahim ağzı kanseri ameliyat, radyasyon ve kemoterapi ile tedavi edilir. Bu tedavi seçenekleri hastanın durumuna ve ihtiyacına göre tek başına veya birbiriyle kombinasyon halinde verilebilir.
- Tedavi kanserin evresine, tümör hücrelerinin türüne ve tıbbi durumunuza bağlıdır
Korunma
Korunmada dikkat edilecek hususlar şu şekilde özetlenebilir:
- HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserine karşı 9-14 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir.
- 30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırmak
- Güvenli cinsel ilişki konusunda eğitim almak
- Cinsel aktivite sırasında prezervatif (kondom) kullanmak
- Erkeklerin sünnet olması
- Sigara kullanmamak
- Sebze ve meyvelerden zengin sağlıklı beslenmek
