KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİ HAKKINDA AYDINLATMA METNİ
Kış aylarının yaklaşması ile birlikte Ülkemizde olduğu gibi İlimizde de Karbonmonksit zehirlenmeleri önemini korumaktadır. Karbonmonoksit gazı kömür, petrol, doğalgaz ve odun gibi yapısında karbon bulunan yakıtların iyi yanmaması neticesinde ortaya çıkan gazdır. Bu yakıtlarla ısınılan yerlerde baca sisteminin iyi çekmemesi, kapalı ortamlarda açık ocaklar, şofben kaçakları gibi durumlarda ve rüzgârlı ve fırtınalı havalarda (Lodoslu havalar) karbonmonoksit gazının solunması ile oluşmaktadır.
Karbonmonoksit solunduktan sonra akciğer vasıtası ile kana geçer. Kanın hücrelere oksijen taşıyan Hemoglobinin kısmı ile birleşerek kanın hücrelere oksijen taşıması engellenmiş olur ve zehirlenme tablosu ortaya çıkar. Zehirlenme tablosunda; şiddetli baş ağrısı, güçsüzlük, halsizlik, baş dönmesi, bulantı-kusma, göğüs ağrısı ve vücut uyuşmaları gibi belirtiler ile kendini belli eder. Karbonmonoksit zehirlenmeleri ölümle de sonuçlanabilmektedir. Karbonmonoksit gazı oluşma ihtimali olan yerlerde yaşayan vatandaşlarımızda yukarıdaki belirtilerin görülmesi durumunda uyanık davranılıp, hastaneye müracaatın sağlanması gerekmektedir. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sinir sistemi hastalıkları, kalp krizi, ilaç ve alkol zehirlenmeleri, ruhsal bozukluklar ve kafa travmaları ile karışabilmektedir. Zehirlenme hadisesi ile karşılaşıldığı zaman 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezinden bilgi alınabilmektedir. Zehirlendiği düşünülen kişi hemen temiz havalı bir ortama alınmalı,112 Acil ÇağrıMerkezi aranmalı ve en yakın sağlık kuruluşuna getirilmesi sağlanmalıdır. Sağlık kuruluşunda gerekli müdahaleler yapılacaktır.
Karbonmonoksit zehirlenmelerin de tedaviden daha önemli olan zehirlenme hadisesi gerçekleşmemesi için gerekli tedbirleri almaktır. Bu tedbirleri şöyle sıralayabiliriz;
- Bacalar standartlara uygun olmalı ve her yıl gerekli olan bakımının yaptırılması,
-Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
-Alçak basınçlı ve lodoslu havalarda soba yakılmamalı, yakılması durumunda yatmadan önce söndürülmeli,
-Şofbenin monte edileceği alan yeterli büyüklükte olmalı ve hava sirkülasyonu sağlanmalı ve mutlaka bacaya bağlanmalı,
-Mangal gibi pişirme araçları ısınma için kullanılmamalı ve kapalı mekânlarda da mangal yapılmamalı,
-Bir önceki kış bacalarınız açık bile olsa; baca temizliğinin düzenli olarak yaptırılması,
Ayrıca bulunduğunuz mekânlarda karbonmonoksit zehirlenmesinden şüpheleniyorsanız yapacağınız ilk iş orayı terk etmektir. Ortamı terk ederken hızlı hareket edin ve açabildiğiniz kadar kapı pencereyi de açınız. Durumu ilgili olabileceğini düşündüğünüz kurumlara bildiriniz. Zehirlenmeye neden olduğu düşünülen durumla alakalı olarak yetkililer tarafınca problemin çözüldüğüne ve durumun güvenli olduğu açıklama yapılmadan o mekâna dönmeyiniz.
İl Sağlık Müdürlüğü olarak halkımızın karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı dikkatli olmalarını ve yukarıda bahsedilen tedbirleri alarak sevdiklerinizle birlikte sağlıklı ve huzurlu bir kış dönemi geçirmenizi temenni ederiz.